2020/9 Bülten - Covid-19 Havayolu Yolcu Haklarına Dair Değişiklikler

9- COVID-19 HAVAYOLU YOLCU HAKLARINA DAİR DEĞİŞİKLİKLER

Covid-19 küresel salgını sebebi ile yaşanan olağanüstü dönem ulusal ve uluslarası seyahat kısıtlamalarını beraberinde getirmiştir.

Seyahat kısıtlamaları beraberinde, gerçekleşmeyen seferlere ilişkin bilet iadeleri, sefer değişiklikleri ve diğer yolcu hakları sorunlarını gündeme getirmiştir. Hava, deniz ve kara sınırlarının kapatılması uluslararası, ülke içi uçuşlara ve seyahatlere yasak getirilmesi ile birlikte yolcu haklarının ne olacağı henüz açıklık kazanmadı. Bu süreçten en çok etkilenen sektör olan havayolu taşımacılığı ve havayolu şirketlerinin varlığını devam ettirebilmesi için kamu otoritesi yolcu haklarına yeni düzenlemeler getirmiştir.

25 Mart 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelikte (SHY-YOLCU YÖNETMELİK bundan böyle “Yönetmelik” olarak anılacaktır) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Geçici 1. maddesi ile yolcu hakları ile ilgili değişikliğe gidilmiştir.

İlgili düzenleme ile, 5/2/2020 tarihinden itibaren uçuşun iptal edilmesi durumunda, bu iptaller sebebiyle uçuşu icra eden veya etme taahhüdünde bulunan havayolu taşıma şirketi, Yönetmeliğin 8., 9. ve 10.maddesinde ve bu maddelere atıf yapılan diğer ilgili maddelerde düzenlenen hükümlerden, uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ay süresince muaf olacaktır.

MUAFİYET KAPSAMINDAKİ HAKLAR AŞAĞIDAKİ GİBİDİR;

Yolcuların Tazminat Hakkı

Yönetmelik 8.madde kapsamında;

• Planlanan hareket zamanından en az iki hafta öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri takdirde,
• Planlanan hareket zamanından iki hafta ila yedi gün öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri, kendilerine planlanan hareket saatinden en fazla iki saat önce kalkışlarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla dört saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece,
• Planlanan hareket saatinden yedi günden kısa zaman öncesinde iptalden haberdar edilmedikleri ve planlanan hareket saatinden en fazla bir saat önce ayrılmalarına ve son varış yerlerine planlanan varış saatinden en fazla iki saat sonra ulaşmalarına olanak veren güzergah değişikliği teklif edilmediği sürece,

Yolculara;

• İç hat uçuşlar için 100 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında,
• Dış hat uçuşlarında ise yolculara; 1500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı, 1500 ile 3500 kilometre arası uçuşlar için 400 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı, 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 600 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında tazminat verilir.

İlaveten Yönetmeliğin 5/3.maddesinde düzenlenen yolcuların iradesi dışında uçuşa kabul edilmeme söz konusu ise yine yolcular yukarıda sayılan haklardan yararlanabilirler.

• Seyahatin gerçekleştirilmeyen bölüm veya bölümleri ile yolcunun planlamış olduğu seyahatin tamamlanmasının artık herhangi bir anlamı kalmaması durumunda seyahatin gerçekleştirilen bölüm veya bölümleri için, bilet ücretinin tamamının satın alınmış olduğu fiyat üzerinden nakit olarak veya elektronik banka havalesi, banka ödeme emirleri, banka çekleri ile ödenmesi veya yolcunun imzalı mutabakatı olması durumunda seyahat fişleri ve/veya diğer hizmetler şeklinde en geç yedi gün içinde iade edilmesi; ayrıca yolcunun seyahatinin ilk başlangıç noktasına ilk fırsatta dönmesini sağlayacak bir dönüş uçuşunun ücretsiz sağlanması.
• Benzer taşıma şartları altında, en erken fırsatta son varış yerine güzergah değişikliğinin sağlanması.
• Son varış yerine, boş koltuk durumuna bağlı olarak, yolcunun uygun göreceği daha sonraki bir tarihte, benzer taşıma şartları altında güzergah değişikliğinin yapılması.

Hizmet Hakkı

Havayolu şirketi, bir uçuşun iptal edilmesi halinde,

• İki ile üç saat arası gecikmelerde, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecekler,
• Üç ile beş saat arası gecikmelerde sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek,
• Beş saat ve üzeri gecikmelerde sıcak ve soğuk içecekler ile günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, ilave sıcak ve soğuk içecekler ile ilave hafif ara yemeği,
• İlaveten, yolculara ücretsiz olarak süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya e-posta hizmeti teklif edilmesi zorunludur.

Beklenen hareket saati, önceden ilan edilmiş hareket saatinden gün veya günler içerisinde olduğu takdirde,

• Bir veya daha fazla gece konaklamanın gerekli hale geldiği durumlarda veya yolcu için ilave bir konaklamanın gerekli hale geldiği durumlarda, otelde veya uygun bir konaklama tesisinde konaklama.
• Havaalanı ve konaklama yeri (otel veya benzeri) arasındaki ulaşım

Hizmetlerini yolculara bedelsiz olarak sağlamakla yükümlüdür.

İlaveten Yönetmeliin 5/3.maddesinde düzenlenen yolcuların iradesi dışında uçuşa Kabul edilmeme söz konusu ise yine yolcular yukarıda sayılan haklardan yararlanabilirler.

Yönetmeliğe eklenen Geçici Madde 1/2 gereğince, “COVID-19 salgını nedeniyle uçuşu iptal edilen yolcunun, hava taşıma işletmesinin boş koltuk durumuna bağlı olarak istediği bir tarih için bilette değişiklik yapma veya bileti açığa alma hakkı vardır. Yolcu, açığa alınıp kullanılmayan biletin iadesini uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ayın sonrasında hava taşıma işletmesinden alabilir.”

SEYAHAT TUR PAKETLERİ

Havayolu şirketlerinden ayrı olarak bir acente aracılığıyla satın alınan seyahat tur paketleri hakkında da tur iptali ve para iadesi kapsamında bir takım düzenlemeler getirilmiştir. 15.05.2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliğinde yapılan değişikliğe göre, normal koşullarda ilgili yönetmeliğin 16.maddesi kapsamında yapılan bedel iadelerinin 14 gün içinde yapılması gerekiyordu. Ancak, Covid 19 salgını nedeniyle 05.02.2020 tarihinden itibaren ifa edilecek ve havayolu ile ulaştırma da içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadeleri uçuş yasağı kalktıktan altmış gün sonra, takip eden ondört gün içinde iade edilecektir.

UÇUŞLAR İÇİN SON DURUMLAR

İç hat seferleri 1 Haziran 2020 tarihi itibariyle açıldı ve uçuşlar için HES kodu kullanılmaya başlandı. Maske kullanımı havalimanı içinde olduğu gibi, uçağa girişte ve uçuş boyunca da zorunlu tutuluyor.

65 yaş üstü yolcular, 29 Mayıs 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığınca yayımlanan genelge doğrultusunda Seyahat İzin Belgesine sahipse ya da Genelge kapsamında belirtilen şartlara uygunsa şehirlerarası seyahat edebilir ve uçuşlara katılabilirler. Seyahat İzin Belgenizin yanı sıra HES kodu da almaları da gerekmektedir.

Yurt dışı uçuşlarında ise her ülkenin Covid 19 tedbirleri değişkenlik göstermektedir. Seyahat kısıtlaması kalkan ülkelere, uyguladıkları kurallar ölçüsünde seyahat etme imkanı bulunmakla birlikte yine de uçuştan önce mutlaka alınan tedbirlerin kontrol edilmesi gerkmektedir.

HES KODU İLE UÇUŞ

Hayat Eve Sığar programı kapsamında belirlenen kişisel HES kodu tüm yurt içi uçuşlar için bir zorunluluktur. HES kodu ve Hayat Eve Sığar uygulaması ile ilgili daha fazla bilgi almak ve detayları sormak için Sağlık Bakanlığı çağrı merkezine 0850 477 04 77 numarasından ulaşabilirsiniz.